รีเทนเนอร์คืออะไร มีกี่แบบ ต่างกันอย่างไร?
รีเทนเนอร์หรือเครื่องมือคงสภาพฟัน มีหน้าที่คงสภาพฟันให้อยู่เหมือนเดิมหลังจากจัดฟันเสร็จ โดยคุณหมอจะแนะนำให้สวมไว้ตลอด 24 ชั่วโมงในปีแรกหลังจัดฟันเสร็จ และอาจจะสวมเฉพาะตอนกลางคืนในปีที่สองเป็นต้นไป บางคนเข้าใจว่าสวมรีเทนเนอร์จะช่วยการดัดฟัน ซึ่งเป็นการเข้าใจผิดเพราะเครื่องมือนี้ไม่มีผลต่อการดัดฟันแต่อย่างใด
รีเทนเนอร์มีสองแบบ คือ แบบใส และ แบบลวด ข้อดี ข้อเสียของทั้งสองแบบมีดังนี้
แบบใส ใส่แล้วดูเป็นธรรมชาติ สามารถคงสภาพฟันได้ดีกว่าแบบลวดเพราะล็อคฟันไว้ทุกตำหน่ง และไม่มีฐานที่เพดาน ทำให้เวลาพูด พูดได้ชัดกว่าแบบลวด อย่างไรก็ตาม รีเทนเนอร์ชนิดนี้ หากไม่สวมทุกวัน ฟันเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงอาจจะใส่กลับไม่ได้ ต้องทำใหม่ แก้ไขอะไรไม่ได้ การทำความสะอาดก็ทำได้ยากกว่าแบบลวด โอกาสตกแล้วแตกจะง่ายกว่าแบบลวด
แบบลวด เลือกสีหุ้มลวดด้านหน้าได้ตามความชอบ หรือจะไม่หุ้มสีก็ได้ มีความคงทนมากกว่าแบบใส ทำความสะอาดได้ง่ายกว่า หากหลวม ใส่ไม่กระชับ กดทับหรือแน่นเกินไป หมอแก้ไขให้ได้ โดยไม่ต้องทำใหม่
ปกติรีเทนเนอร์จะมีอายุการใช้งาน ประมาณ 2-3 ปี จึงเริ่มเสื่อมสภาพ คนไข้ควรพิจารณาทำอันใหม่ สิ่งสำคัญที่สุดคือ คนไข้ต้องสวมรีเทนเนอร์ไปเรื่อยๆ ทุกๆวัน ตลอดไปหลังจัดฟันเสร็จ เพื่อไม่ให้ฟันเปลี่ยนไปจากตำแหน่งเดิม
ปัจจุบันราคารีเทนเนอร์ แบบใส บน-ล่าง อยู่ที่ประมาณ 3,500 – 4,000 บาท และ แบบลวด บน-ล่าง อยู่ที่ประมาณ 3,000 – 3,500 บาท ราคานี้รวมการดูแลแก้ไขให้ฟรีตลอดอายุการใช้งานโดยไม่มีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม ดังนั้นหากมีปัญหาลวดขยับ ไม่กระชับ หลวม หรือกดทับเหงือก สามารถเข้ามาแก้ไขที่คลินิกได้เลยทันทีครับ
ปัจจุบันผู้คนนิยมจัดฟันมากขึ้น ซึ่งอาจเกิดจากปัญหาการเรียงตัวของฟัน หรือเพื่อความสวยงาม แต่เพื่อให้ฟันของคุณไม่มีปัญหา มีคำแนะนำที่ควรปฏิบัติอย่างต่อเนื่องมาฝากครับ
หลังการจัดฟัน จนกระทั่งฟันเรียงตัวเรียบร้อยแล้ว ทันตแพทย์จะถอดอุปกรณ์การจัดฟันออกและใส่เครื่องมือตัวใหม่ คือ “เครื่องมือคงสภาพฟัน” หรือรีเทนเนอร์ เนื่องจากกระดูกและเหงือกหุ้มฟันต้องใช้เวลาในการปรับสภาพเข้ากับตำแหน่งใหม่ จึงจำเป็นจะต้องใส่เครื่องมือคงสภาพฟันไว้ เพื่อประคองฟันไว้ไม่ให้เคลื่อนไปจากตำแหน่งที่จัดไว้เสร็จแล้ว
ปัญหาที่พบมากคือ ผู้จัดฟันมักไม่ใส่รีเทนเนอร์อย่างต่อเนื่อง บางรายถอดรีเทนเนอร์เองเพราะคิดว่าฟันเข้าที่แล้ว ไม่จำเป็นต้องใส่อีก ทำให้เกิดปัญหาฟันเคลื่อนตัวกลับตำแหน่งเดิม เช่น ฟันห่าง หรือฟันล้มได้ ซึ่งปัจจุบันพบปัญหานี้มากขึ้น ถ้าหากว่าฟันมีการเคลื่อนกลับไปมาก จะทำให้ใส่รีเทนเนอร์ไม่ลงที่ จึงจำเป็นจะต้องทำรีเทนเนอร์ใหม่ หรือในบางรายอาจต้องทำการจัดฟันใหม่เลยก็ได้
อย่างไรก็ตาม ทันตแพทย์จัดฟันจะเป็นผู้แนะนำว่าควรใส่รีเทนเนอร์นานเท่าใด ซึ่งระยะเวลาจะแตกต่างกันในแต่ละคน ขึ้นอยู่กับลักษณะการเรียงตัวของฟันก่อนจัดฟัน โดยส่วนใหญ่แล้วในปีแรกหลังถอดเครื่องมือ ควรใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลา ถอดได้เฉพาะเวลารับประทานอาหารและแปรงฟันเท่านั้น หลังจากนั้นทันตแพทย์จะแนะนำวิธีลดเวลาใส่รีเทนเนอร์ลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งการใส่รีเทนเนอร์เป็นขั้นตอนที่สำคัญมากขั้นตอนหนึ่งในการจัดฟัน เนื่องจากต้องอาศัยความร่วมมือจากคนไข้ในการใส่ ดังนั้น การจัดฟันให้ได้ผลสำเร็จสมบูรณ์นั้น จึงจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากคนไข้ด้วย
ส่วนการดูแลทำความสะอาดเครื่องมือคงสภาพฟันให้ใช้งานได้นานคือ เรื่องแรก ต้องเก็บเครื่องมือคงสภาพฟันไว้ในกล่องบรรจุเฉพาะ ซึ่งในกล่องบรรจุควรให้มีความชื้น โดยอาจใช้สำลีหรือผ้าก๊อซสะอาดชุบน้ำชุ่มๆ ใส่ไว้ด้วย ไม่ควรถอดแล้วใช้กระดาษทิชชู่หรือใช้ผ้าห่อ และไม่ควรทิ้งเครื่องมือคงสภาพฟันไว้ในรถหรือที่ร้อน รวมถึงไม่ปล่อยให้เครื่องมือแห้งนานๆ นอกจากนี้ควรทำความสะอาดเครื่องมือทุกครั้งก่อนใส่เครื่องมือในช่องปาก โดยใช้แปรงสีฟันแปรงที่เครื่องมือทั้งด้านนอก ด้านใน และลวด
ถ้ามีคราบเกาะติดที่เครื่องมือที่ไม่สามารถแปรงออกได้ ให้ใช้เม็ดฟู่ที่ใช้สำหรับทำความสะอาดฟันปลอม ห้ามใช้ของมีคมขูดทำความสะอาด เพราะจะทำให้เครื่องมือชำรุดได้ และที่สำคัญ หากมีปัญหาในการใส่เครื่องมือคงสภาพฟัน ไม่ควรแก้ไขหรือหยุดใส่เครื่องมือเอง ควรมาพบทันตแพทย์จัดฟัน เพื่อขอคำแนะนำหรือแก้ไข